هر آنچه باید درباره‌ی سرطان پوست بدانید

سرطان پوست

سرطان دریک نگاه کلی به معنای تغییر در ژنوم سلول های بدن انسان و بروز یک جهش ژنتیکی است که منجر به تولید بی‌رویه و خارج از کنترل سلول ها در یک ارگان از بدن می‌شود. همان‌طور که میدانید تمام سلول های بدن پتانسیل خروج از چرخه‌ی تولید طبیعی و سرطانی شدن را دارند. زمانی که این رشد غیرطبیعی سلول‌ها برای پوست اتفاق بیفتد, به آن سرطان پوست گفته می‌شود. جالب است بدانید سرطان پوست در آمریکا بیشترین آمار را در بین مبتلایان به انواع سرطان دارد. دلایل متعددی برای ابتلا به سرطان پوست وجود دارد و شکل‌های مختلفی از سرطان پوست وجود دارد. در ادامه به بررسی دلایل ابتلا به سرطان پوست, انواع سرطان پوست و روش‌های تشخیص سرطان پوست می‌پردازیم. ارائه‌ی راهکارهایی مؤثر برای پیشگیری از سرطان پوست و مراقبت از سلول های پوستی در مقابل سرطانی شدن نیز از دیگر بخش‌های خواندنی مقاله امروز از سایت تامین شو است.

سرطان پوست چیست

زمانی که سلول های موجود در لایه‌های مختلف پوست بدن از چرخه رشد طبیعی خارج‌شده و به‌طور بی‌رویه‌ای شروع به تقسیم سلولی و رشد می‌کنند, سرطان پوست شکل می‌گیرد. اصلی‌ترین لایه‌های پوست را لایه بیرونی یا اپیدرم و لایه زیرین یا درم تشکیل می‌دهند. سلول های سازنده اپیدرم شامل سلول‌های سنگفرشی (بیشترین سلول ها و در اولین لایه), سلول های پایه (زیر سلول های سنگفرش) و سلول های رنگ‌دانه یا ملانوسیت در عمق اپیدرم می‌شود. رایج‌ترین نوع سرطان پوست, سرطان پوستی غیرملانوم یعنی سرطان پوست سنگفرشی و سرطان پوست سلول های پایه‌ای است؛ اما خطرناک‌ترین نوع سرطان پوست ملانوما است که گرچه کمتر از دو گروه دیگر رایج است اما عوارض آن به‌مراتب شدیدتر بوده و درمان آن مشکل‌تر است؛ اما خبر خوش در مورد سرطان پوست این است که در صورت تشخیص سریع آن و مراجعه به پزشک در روزهای اولیه بیماری, درمان ممکن بوده و فرد قادر است مجدداً سلامتی خود را به دست آورد. در چنین شرایطی شناخت کامل سرطان پوست, راه‌های پیشگیری و راه‌های تشخیص آن می‌تواند جان‌های بسیاری را نجات دهد.

سرطان پوست کشنده است؟

سرطان پوست تقریبا در تمام انواع آن, در صورت تشخیص سریع و قبل از انتشار به سایر بخش‌های بدن, به‌راحتی قابل‌درمان است. حتی افرادی که دچار سرطان پوست سلول پایه می‌شوند نیز در ۹۰ درصد موارد درمان می‌شوند. به همین دلیل پزشکان تأکید شدید بر معاینه هرگونه تغییرات پوستی توسط متخصص دارند. همچنین اگر قبلاً به سرطان پوست دچار بوده و تومور را برداشته‌اید, بهتر است هر چند مدت یک‌بار به متخصص مراجعه کرده و از عدم بازگشت سرطان اطمینان حاصل کنید.

علت سرطان پوست

اصلی‌ترین دلیل ابتلا سرطان پوست چندین ساعت در روز در معرض آفتاب بودن و به‌اصطلاح آفتاب‌سوختگی است. چراکه دسته از اشعه‌های مضر در نور خورشید وجود دارد که قادر است به DNA سلول های پوستی آسیب رسانده و چرخه رشد نرمال آن‌ها را مختل کند. زغال‌سنگ موجود در معادن ممکن است برای کارکنان معدن ایجاد سرطان کند. همین‌طور تمام افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند در مقابل سرطان پوست نیز بیشتر از سایرین آسیب‌پذیر هستند.

انواع سرطان پوست

• سرطان پوست پایه‌ای یا کارسینوم
• سرطان پوست ملانوم
• سرطان پوست سنگفرشی

سرطان پوست ملانوم

سرطان پوست ملانوم خطرناک‌ترین نوع سرطان پوست است که در صورت عدم رسیدگی و درمان به‌موقع تمام اعضا در سراسر بدن را نیز درگیر و سرطانی می‌کند. درنتیجه سرطان پوست ملانوم فرآيند درمان بسیار مشکل بوده و فرد ممکن است جانش را از دست بدهد. ظاهر برآمدگی‌های پوستی در سرطان ملانوما شبیه به خال‌های تقریباً بزرگ قهوه‌ای‌رنگ است که غیرعادی بودن آن به‌وضوح قابل‌تشخیص است. پس درصورتی‌که خال‌های زیاد یا عجیبی دارید حتماً نسبت به معاینه و سرطانی نبودن آن‌ها اقدام کنید؛ زیرا ۳۰ درصد از نمونه‌های ابتلا سرطان ملانوم از خال‌ها نشئت می‌گیرد.

سرطان پوست سلول پایه‌ای

سرطان پوست سلول پایه (سرطان پوست غیرملانومایی) شایع‌ترین نوع سرطان پوست است. به‌طوری‌که از هر ده مورد ابتلا به سرطان پوست ۸ مورد از نوع سرطان سلول پایه است. سرطان سلول پایه‌ای به شکل ضایعه‌ای قرمز, صورتی یا قهوه‌ای روی بازو و پا و یا یک برآمدگی کوچک مومی و براق روی صورت یا گوش و گردن خود را نشان دهد. این نوع از سرطان پوست به سایر بافت‌ها و اندام‌های بدن سرایت نمی‌کند؛ اما در صورت عدم رسیدگی و درمان, به بافت زیرین خود و سپس به استخوان مربوطه آسیب‌های شدیدی وارد می‌کند.

سرطان پوست سنگفرشی

ضایعه‌ی به وجود آمده ناشی از سرطان پوست سنگفرشی مانند زخمی ناهموار با ظاهری پوسته‌پوسته و قرمز است که به‌محض خاراندن ممکن است دچار خونریزی گردد. این مورد نیز جزو سرطان پوست غیرملانومایی بوده و درمان آن آسان‌تر است. ضایعه‌ی سخت و قرمزرنگ ناشی از این نوع از سرطان پوست اغلب در ناحیه لاله‌ی گوش بروز می‌کند. سلول های سرطانی در نوع سنگفرشی قادرند که به سایر بافت‌ها و اعضای بدن نیز سرایت کرده و سرطان را در بدن پخش کنند؛ اما درمان و از بین بردن آن‌ها به دلیل قرار داشتن در سطحی‌ترین لایه پوست آسان‌تر است.

خطر ابتلا به سرطان پوست در چه افرادی بیشتر است

• افرادی که ساعات زیادی را در مقابل آفتاب یا روی تخت سولاریوم دراز کشیده و برنزه می‌کنند.
• افرادی با چشم‌های آبی, پوست بسیار روشن و یا دارای کک‌ومک
• افرادی که تعداد زیادی خال در اندازه‌های متفاوت روی بدن و صورت خود دارند.
• افرادی که با چند ساعت قرار گرفتن در مقابل آفتاب فوراً دچار آفتاب‌سوختگی می‌شوند.
• بیمارانی با داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی
• افرادی که شغل آن‌ها ایجاب می‌کند چندین ساعت در روز در مقابل آفتاب قرار بگیرند.
• کسانی که در مناطقی در نزدیکی خط استوا زندگی می‌کنند.
• بیمارانی با عضو پیوندی که داروهای ضعیف کننده سیستم ایمنی مصرف می‌کنند.

تشخیص سرطان پوست

به خال و لک‌های پوستی بسیار دقت کنید. اگر لک یا خالی روی پوستتان دارید که اخیراً به شکل عجیبی بزرگ شده یا تغییر رنگ داده است حتماً به دکتر پوست مراجعه کنید. در بیانی دقیق‌تر علائم سرطان پوست در خال موجود روی پوست به روش زیر عمل کنید:

• تغییر رنگ خال, چند رنگ شدن آن و هرگونه تغییر ناگهانی در ظاهر خال (مهم‌ترین نشانه سرطان پوست)
• شکل غیرعادی و یا نامتقارن خال
• لبه‌های خال نامنظم و یا محو باشد
• بیشتر بودن قطر خال از ۵ میلی‌متر (حدوداً به‌اندازه پاک‌کن‌های سر مداد)
• علاوه بر خال, هرگونه زخمی روی پوست که پس از ۴ هفته همچنان خوب نشده و همچنان به درد, خارش و خونریزی ادامه دهد نیز مشکوک است.

اگر یکی از این نشانه‌ها برای شما آشناست و یا هرگونه تغییر و مشکل در پوست شما برایتان ایجاد نگرانی کرده است, در زودترین فرصت به سراغ یک متخصص پوست رفته و معاینه انجام دهید. پزشک متخصص پوست شما را معاینه کرده و در صورت هرگونه عامل مشکوک از خال یا لک نمونه‌برداری کرده و به آزمایشگاه ارسال می‌کند. یک هفته پس از نمونه‌برداری جواب آزمایش شما آماده‌شده و نتیجه به شما اعلام خواهد شد. جالب است بدانید در برخی موارد, بخش سرطانی پوست در نمونه‌برداری جدا شده و سرطان در همین مرحله درمان می‌شود؛ اما این درصورتی است که در ابتدایی‌ترین مراحل بروز تغییرات پوستی به دکتر متخصص پوست مراجعه کنید.

درمان سرطان پوست

بسته به مدت‌زمانی که سلول سرطانی در حال تولیدمثل و پخش شدن در پوست بوده, نوع درمان متفاوت است. دارودرمانی, شیمی‌درمانی, پرتودرمانی و جراحی سطح پوست با تیغ و برداشتن ضایعه سرطانی از انواع روش‌های درمان سرطان پوست به شمار می‌رود:
پرتودرمانی: درمان توده‌های سرطانی که از دسترس جراح خارج بوده و امکان خارج کردن آن‌ها نیست, جلوگیری از گسترش بیماری به سایر اندام‌ها و همچنین از بین بردن احتمال بازگشت بیماری
شیمی‌درمانی و دارودرمانی: درمان انواع خاص سرطان پوست یا ضایعات پوستی که در حال سرطانی شدن هستند. همچنین برای آن دسته از بیمارانی که به هر دلیلی امکان جراحی پوست در آن‌ها نیست از شیمی‌درمانی کمک گرفته می‌شود.
جراحی: در جراحی بسته به‌شدت و مساحتی که سلول های پوست سرطانی شده‌اند, روش جراحی متفاوت است:

• برداشتن تومور سرطانی و لایه نازکی از پوست دور آن با تیغ جراحی
• خارج کردن کامل بافت سرطانی با برداشتن تومور و کمی از پوست سالم اطراف آن
• سوزاندن پوست در محل تومور و کمی از اطراف آن
• منجمد کردن تومور و جراحی به روش کرایو

پیشگیری از سرطان پوست

ازآنجایی‌که سرطان پوست یکی از قابل‌پیشگیری‌ترین سرطان‌ هاست لذا حتماً به توصیه‌های زیر عمل کنید تا از سرطانی شدن پوست خود جلوگیری کنید:

• با سایه‌ها دوست باشید و سعی کنید بیشتر از یک ساعت در معرض نور مستقیم خورشید قرار نگیرید.
• ضد آفتاب با SPF مناسب تهیه‌کرده و ۳۰ دقیقه قبل از خارج شدن از خانه, روی پوست خود اعمال کنید.
• حداقل ۲۸ گرم از ضد آفتاب (نه کمتر) را روی پوست خود پخش‌کنید و اجازه دهید جذب شود. سپس از خانه خارج شوید.
• ضد آفتاب را نه‌فقط برای صورت بلکه برای هر نقطه‌ی دیگری از بدن که در معرض آفتاب است نیز به کار ببرید.
• در روزهای ابری نیز از مراقبت از پوست و زدن ضد آفتاب غافل نشوید.
• در صورت وجود برف یا شن در محیطی که در آن قرار دارید, مراقبت بیشتری از پوستتان داشته باشید.
• چراکه این مواد اشعه‌های مضر را منعکس کرده و شدت آفتاب‌سوختگی را افزایش می‌دهند.
• حداکثر هر سه ساعت یک‌بار ضد آفتاب خود را تجدید کرده و مجدداً پوست خود را با لایه‌ای از آن بپوشانید.
• در روزهای آفتابی از کلاه لبه‌دار برای محافظت از پوست گوش و گردن خود استفاده کنید.
• اگر بین ساعت ۱۰ صبح تا ۲ بعدازظهر را در معرض نور خورشید نباشید, بهتر است.
• برای لب‌هایتان از یک بالم لب که دارای SPF مناسب است, استفاده کنید.
• یک عینک آفتابی استاندارد برای محافظت از چشمانتان تهیه و استفاده کنید.
• در صورت دیدن هرگونه تغییر در سطح پوست به متخصص مراجعه کنید.

علاوه بر تمام موارد گفته‌شده, دنبال کردن یک سبک زندگی سالم و دوری از سیگار در پیشگیری از تمامی انواع سرطان ازجمله سرطان پوست مفید و مؤثر است.

سخن آخر

تمام نکاتی که در مقاله ذکر شد را برای محافظت از پوست خود به کار بگیرید.
ضد آفتاب را همیشه و همه‌جا استفاده کنید.
سعی کنید از برنزه کردن خودداری کرده و هرگز برای چندین ساعت پوست خود را در معرض آفتاب نگیرید.
از کلاه و سایبان در روزهای آفتابی غافل نشوید.
و درنهایت اینکه مراقب سلامتی خود و عزیزانتان باشید.
در ضمن, شما می‌توانستید در این لحظه در هر کجای این کره خاکی باشید؛ اما خواندن این مقاله از قسمت وبلاگ سایت تامین شو را انتخاب کردید و ما از این بابت ممنونیم :)