معرفی انواع واکسن کرونا در جهان

انواع واکسن کرونا 

در این مقاله از سایت تامین شو به یک بررسی کلی اما جامع از تمام انواع واکسن کرونا که تا به امروز ساخته‌شده و برای واکسیناسیون سراسری مورد استفاده قرارگرفته می‌پردازیم. بعد از خواندن این مقاله قرار است به آشنایی نسبی اما واضح از واکسن کرونا دست‌یافته و براساس آن تصمیم بگیرید که کدام واکسن کرونا برای شما بهتر یا کم‌خطرتر است؛ این را هم در نظر داشته باشید که با وجود تحریم‌ها, کشور ما قادر به ارائه برخی از انواع واکسن کرونا اعم از فایزر یا مدرنا نبوده و باید از بین نمونه‌های موجود یکی را انتخاب کنید؛ اما فارغ از مقوله‌ی بهترین یا کم خطرترین نوع واکسن, در اولین فرصت به سامانه ثبت‌نام واکسن کرونا مراجعه کرده و برای دریافت کارت واکسن کرونا اقدام کنید. اگر که واکسینه شده‌اید که چه‌بهتر؛ اما اگر به دلایلی مانند عدم اطلاعات کافی از واکسن کرونا یا گوش سپردن به شایعات در مورد عوارض سینوفارم و یا واکسن آسترازنکا تاکنون واکسینه کردن خود را به تعویق انداخته‌اید, اهمیت این کار را برای سلامت همگانی جدی گرفته و اقدام به دریافت کارت واکسن خود از طریق ثبت‌نام در سایت salamat.gov.ir نمایید. در پایان این مقاله نیز به ارائه فهرستی از واکسن‌های مورد تائید وزارت بهداشت خواهیم پرداخت. دقت کنید که تمامی واکسن‌ها برای افراد بالای ۱۸ سال تزریق می‌شود و به دلیل ساخت پادتن یا آنتی‌بادی بعد از گذشت ۳ هفته, فرد باید تا یک ماه پس از تزریق واکسن همچنان پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کند.

واکسن سینوفارم:

واکسن سینوفارم در آخرین روز از سال ۲۰۲۰ میلادی یا همان دهم دی سال ۱۳۹۹ مجوز رسمی برای ورود به بازار را از سازمان ملی تجهیزات دارویی چین دریافت کرد و تا آخر دی ماه سال ۱۳۹۹ این محصول به تولید انبوه رسید. در هفته سوم اردیبهشت ۱۴۰۰ واکسن سینوفارم موفق شد مجوز استفاده اورژانسی و صادرات به تمام کشورها را از سازمان جهانی بهداشت (WHO) دریافت کند. فناوری واکسن سینوفارم توسط گروه دارویی ملی چین پس از ساعت‌ها تلاش و بررسی کشف شد. این واکسن حاوی ویروس غیرفعال کرونا است که بعد از گذشت دو هفته از دریافت هر دو دز از واکسن, بدن پادتن‌های لازم و مؤثر را تولید کرده و تا ۷۹ درصد در مقابل کرونا ایمن می‌شود. گسترده‌ترین آزمایش انسانی این واکسن در برزیل و ترکیه انجام شد که طی آن ۹ هزار نفر در برزیل و ۲۰ هزار نفر بعلاوه ی ۷۳۰ نفر از کادر درمان در ترکیه به‌طور داوطلبانه واکسینه شدند و درنهایت هم هیچ گزارشی مبنی بر فوت شخص واکسینه شده دریافت نشد. مجارستان اولین کشور اروپایی صادرکننده مجوز استفاده از واکسن سینوفارم بود و پس‌ازآن نیز ۴۰ کشور دیگر از سراسر جهان به جمع کشورهای مصرف‌کننده این واکسن کرونا پیوستند. عوارض واکسن سینوفارم مواردی چون تب, سردرد, بی‌حالی و ضعف, دردهای عضلانی و خواب‌آلودگی هستند که تنها در یک درصد از افراد مشاهده‌شده است. سنجش میزان تب بعد از  واکسینه شدن, خرید درجه تب دیجیتالی براساس برند (آکسان,مهکو, تی جی اچ) به صورت آنلاین و کنترل میزان اکسیژن خون در منزل به وسلبه دستگاه پالس اکسیمتر. ایمنی واکسن سینوفارم برای تزریق (جز برای افراد مبتلابه آنافیلاکسی, حساسیت های شدید یا Hypersensitivity و زنان باردار یا شیرده) بالا بوده و محدودیتی ندارد. در حال حاضر برای سفر به هر مقصدی نیاز به کارت واکسن کرونا هست و در هر کشور تعدادی از واکسن‌ها به رسمیت شناخته‌شده است. برای مثال با کارت واکسن سینوفارم قادر هستید به ۴۰ کشور از جمله اتریش, سوئیس, ایسلند, سوئد, اسپانیا, فنلاند, برزیل و آرژانتین سفر کنید. گفتنی است که ایران و چند کشور دیگر استفاده از این واکسن برای افراد زیر ۱۸ سال نیز آغاز شده و در این خصوص ۱۷ میلیون دز واکسن سینوفارم برای دانش آموزان تهیه شده است.

واکسن برکت:

واکسن برکت نسخه ایرانی واکسن کرونا است که توسط محققان ایرانی کشف و ساخته شد. ایده اولیه این واکسن در هفته چهارم بهمن ماه ۹۸ کشف شده و سپس در هفته سوم اسفند ۹۸ به مرحله اجرا رسید. در ساخت واکسن برکت از کرونای غیرفعالی استفاده که توانایی تکثیر و رشد در بدن را ندارد, استفاده شده است؛ اما به دلیل سالم بودن بافت‌های پروتئینی ویروس, گلبول‌های سفید بدن اقدام به ساخت پادتن‌های لازم در مقابل آن می‌نماید. ازآنجایی‌که برخی با تصور اینکه مرغ همسایه غاز است و مرغ ما جوجه, واکسن برکت ایرانی را بی‌تأثیر و غیراستاندارد می‌دانند؛ اما اطلاعات و شواهد بسیاری وجود دارد که نشان‌دهنده اثربخشی بالای واکسن برکت در مقابل هر سه نمونه‌ی انگلیسی, آفریقایی و چینی ویروس کرونا و تولید کافی پادتن‌های لازم می‌باشد. عوارض واکسن برکت نیز مانند واکسن سینوفارم شامل تب, سردرد, خستگی, ضعف و دردهای عضلانی هست که در صورت مصرف مایعات فراوان و استراحت کافی خیلی زود برطرف می‌شود.

واکسن آسترازنکا:

واکسن آسترازنکا (astrazeneca vaccine) محصول مشترک شرکت آسترازنکا و دانشگاه آکسفورد بوده و اولین بار توسط هند به تولید انبوه رسید. هم‌اکنون ۱۵ کشور در لیست تولیدکنندگان واکسن آسترازنکا قرار دارند که در این میان, ایران تاکنون از کشورهای ژاپن, کره جنوبی, ایتالیا, اتریش و روسیه واکسن آسترازنکا خریداری و وارد نموده است. جالب است بدانید که در ساخت واکسن آسترازنکا برخلاف واکسن سینوفارم, از روش سنتی استفاده‌نشده و این واکسن دارای هیچ ویروس زنده و ضعیف شده‌ای نیست. بلکه تنها از بخشی از پروتئین ویروس غیرفعال در ساخت واکسن استفاده شده که سبب تحریک گلبول‌های سفید برای ساخت پادتن شده و درنهایت ایمنی ۶۳ درصدی را برای بدن به همراه دارد. این واکسن باید در دو دز و با فاصله ۱۲ هفته تزریق گردد. افرادی که دچار آنافیلاکسی شدید (آلرژی به دارو و غذا) هستند, افراد با تب بالای ۳۸ درجه و همین‌طور گروهی که در پی دریافت دز اول واکسن دچار عوارض شدید شدند, منع مصرف واکسن آسترازنکا دارند. بعلاوه بیماران هموفیلی, افرادی که داروهای ضد انعقاد خون مصرف می‌کنند و همچنین اشخاص با بیماری ضعف سیستم ایمنی نیز باید در خصوص تزریق واکسن آسترازنکا با پزشک خود مشورت کنند. عوارض آسترازنکا شامل تب و لرز, احساس خستگی و درد مفاصل و عضلات, سردرد, سرگیجه و حالت تهوع می‌شود؛ که درمجموع همگی نشانه‌ی مبارزه گلبول‌های سفید با ویروس شبیه‌سازی‌شده و تلاش برای ساخت پادتن است. توصیه می‌شود واکسن را در دست غیرغالب تزریق و تا ۲۴ ساعت از استحمام خودداری کرده و مایعات گرم مصرف کنید. در خصوص تب و لرز بعد از واکسن زدن, اگر در گروه سنی میان‌سال یا کودک نیستید, تب را تحمل کرده و فقط بگذارید بدنتان به مبارزه ادامه دهد.

واکسن فایزر:

واکسن آمریکایی فایزر درواقع حاوی مقداری از ژنوم ویروس کرونا بوده و از ویروس ضعیف یا کشته‌شده‌ی بیماری در ساخت آن استفاده‌ نشده است. به عبارتی, واکسن فایزر تنها واکسنی است که در ساختار آن ژنوم (snippet) ویروس کرونا به‌جای پروتئین سطح ویروس و یا نوع ضعیف شده آن به کار رفته است. البته واکسن آسترازنکا نیز فناوری تقریباً مشابهی دارد؛ اما در ساختار آن نه از خود ویروس کرونا, بلکه از ویروس سرماخوردگی به‌عنوان ژنوم حامل کرونا استفاده می‌شود؛ که این ژنوم سلول‌های بدن را تحریک می‌کند تا پادتن‌های مقاوم‌سازی و پیشگیرانه بسازند. علت تزریق دو نوبتی واکسن فایزر و انواع واکسن‌های کرونا این است که بدن به‌سرعت سعی در تخریب سلول های مضر بیگانه داشته و درنتیجه پادتن‌ها فرصت ساخت به‌طور کامل و به مقدار کافی را نمی‌یابند. لذا بعد از سه هفته, دز دوم این واکسن برای ادامه ساخت پادتن تزریق می‌گردد. شرکت فایزر اطمینان زیادی به واکسن تولیدی خود داشته و اعلام دارد که افراد بالای ۱۶ سال بعد از دریافت دز دوم تا ۹۵ درصد در مقابل بیماری مقاوم می‌گردند. از عوارض واکسن فایزر تاکنون مواردی چون تب, سردرد, دردهای عضلانی, تهوع و خستگی و درد مفاصل گزارش‌شده است که با استراحت و مصرف مایعات گرم فراوان به‌سرعت بهبود میابد. شرایط نگهداری واکسن فایزر نسبت به سایر نمونه ها کمی مشکل بوده و باید در دماهای بسیار پایین قرار داده شود. نگهداری بلندمدت در فریز‌های مخصوص با فناوری ایجاد دماهای بسیار پایین, نگهداری ۱۰ روزه در دمای منفی ۸۰ درجه و نگهداری و استفاده طی ۵ روز در مراکز تزریق باید در دمای منفی ۷ درجه انجام می‌گردد. در هنگام تزریق‌های روزانه در مراکز واکسیناسیون نیز باید بعد از خارج کردن واکسن از محفظه انجماد و بازشدن یخ آن, حداکثر تا ۲ ساعت قابل استفاده بوده و پس از آن غیرقابل مصرف میگردد.

واکسن اسپوتنیک:

واکسن اسپوتنیک وی اولین واکسن مورد استفاده در ایران بوده و حاصل تلاش تعدادی از محققین روسی از شرکت گامالیا که یک مرکز میکروب‌شناسی در روسیه است, می‌باشد. جالب است بدانید این واکسن به دلیل شفاف‌سازی پایین در مورد نحوه ساخت و عوارض کمی که نسبت به واکسن فایزر یا آسترازنکا به دنبال دارد, هنوز به تائید سازمان جهانی بهداشت نرسیده است. فنّاوری ساخت واکسن اسپوتنیک نیز مانند آسترازنکا بوده و از پروتئین ویروس تضعیف‌شده در ساخت هردوی آن‌ها استفاده شده است. بدن ۲۰ روز پس از تزریق دز دوم واکسن اسپوتنیک وی, تا ۹۱ درصد در برابر بیماری مقاوم شده و احتمال مرگ بر اثر کرونا در فرد مبتلا اما واکسینه نیز به صفر میرسد. توجه کنید که استفاده از واکسن اسپوتنیک وی در زنان باردار و شیرده, افراد زیر ۱۸ سال و بیماران آنافیلاکتیک ممنوع بوده و بیماران هموفیلی, دیابت کنترل نشده و افرادی که دچار خود ایمنی و سرطان‌های بدخیم هستند نیز قبل از تزریق واکسن باید با پزشک خود مشورت کنند. علائم شبه آنفولانزای خفیف و قرمزی و خارش در محل تزریق از عوارض واکسن اسپوتنیک وی می‌باشد.

واکسن کوواکسین:

واکسن کوواکسین یا کوواکسین بهارات حاصل همکاری جمعی از محققان عضو موسسه ملی ویروس‌شناسی با همکاری شورای تحقیقات در هند که یکی از قطب‌های پزشکی دنیا به شمار می‌آید و سابقه کشف و ساخت ۶۰ درصد از واکسن و داروهای موجود در جهان را دارد, کشف و تولیدشده است. ساختار واکسن کوواکسین نیز دارای ویروس غیرفعال کرونا بوده و پس از تزریق با تحریک سیستم ایمنی بدن منجر به ساخت پادتن‌ها و آنتی‌بادی‌های لازم در بدن می‌گردد. فاصله زمانی موردنیاز برای تزریق دز دوم واکسن کوواسیکن ۲۸ روز بوده و بدن پس از دریافت دز دوم تا ۸۱ درصد در مقابل انواع کرونا از جمله کرونا دلتا مقاوم می‌گردد. عوارض شایع واکسن کوواکسین شامل تب و لرز خفیف, سردرد, تهوع و درد شکم, احساس سرما و گیجی است که نگران‌کننده نبوده و تنها نیاز به استراحت دارد.

کلام آخر:

گفتنی است که هیچ‌یک از واکسن‌های کرونا در حال استفاده در کشور, ویروس زنده یا فعال نداشته و منجر به ایجاد بیماری نخواهد شد. عوارض واکسن کرونا شامل سردرد, بی‌حالی, خستگی و دردهای عضلانی یا مفاصل, پس از دو روز بهبود میابند و پس‌ازآن اگر همچنان علائم ادامه‌دار بود, به‌ احتمال‌زیاد قبل از تزریق واکسن به بیماری مبتلا بوده اید وباید به پزشک مراجعه کنید. لازم به ذکر است که مادران باردار, اشخاص زیر ۱۸ سال و همین‌طور تمامی افرادی که دچار آنافیلاکسی یا حساسیت‌های شدید هستند, نباید از هیچ یک از انواع واکسن‌های کرونا استفاده کنند. همچنین به یاد داشته باشید که سه هفته پس از تزریق دز دوم واکسن, بدن شما ایمن شده و تا قبل از این مدت همچنان باید به پروتکل‌های بهداشتی پایبند باشید. در آخر هم به یادآوری این نکته می‌پردازیم که استفاده نکردن از ماسک ملزم به ایمنی جامعه و واکسینه شدن ۷۰ درصدی تمام افراد هست. پس تا قبل از این اتفاق با زدن ماسک رعایت فاصله اجتماعی و اجتناب از دیدوبازدیدهای غیرضروری مراقب خود و اطرافیانتان باشید.