آشنایی کامل با انواع سرسوزن
سرسوزن چیست
سرسوزن یا نیدل موضوعی است که در این مقاله از تامین شو به بررسی و شرح مفصل انواع و کاربردهای آن میپردازیم. نیدل قسمتی از سرنگ است که در واقع یک سوزن توخالی بوده و به سرسرنگ متصل میشود تا از این طریق, مایع تزریقی را از مخزن سرنگ به رگها منتقل کند. کاربرد سرسوزن علاوه بر تزریق دارو و سرم به رگها و بافتهای بدن, شامل خونگیری از بیمار یا سایر افراد برای تست و بررسی در آزمایشگاه نیز میباشد. سرسوزن از دو قسمت فلزی (بدنه) و پلاستیکی (هاب) تشکیلشده است که بخش فلزی وظیفه انتقال مایع به رگها را بر عهده داشته و بخش پلاستیکی نیز برای اتصال سرسوزن به سرنگ تعبیه شده است. نوک سرسوزن باید به اندازه کافی تیز و برنده باشد تا بدون کمترین زحمت و همچنین عدم ایجاد ناراحتی برای بیمار, از پوست و بافت عضلانی عبور کرده و تزریق را انجام دهد. به همین دلیل اغلب در ساخت سرسوزن و برش آن از تکنولوژی تراش سهگانه استفاده میگردد. همچنین اغلب, سرسوزن را از جنس استیل ضدزنگ پزشکی میسازند تا در مقابل زنگزدگی و آسیب مقاوم باشد؛ اما نوعی از سرسوزنها نیز مانند سرسوزن کاتتر دارای جنسی متفاوت بوده و از پلاستیک ساخته میشوند. از دیگر اقداماتی که به جهت کم کردن درد تزریق انجام میشود علاوه بر تیز بودن نوک سرسوزن, میتوان به پوشش سیلیکونی سر سوزن نیز اشاره کرد که باعث آسانتر کردن تزریق و کاهش درد میگردد. پوشش سیلیکونی و ضدزنگ بودن سرسوزن(نیدل) علاوه بر کاهش درد به رعایت استانداردهای بهداشتی نیز کمک زیادی میکند. چراکه سرسوزن مستقیماً با جریان خون شما در تماس بوده و وجود هرگونه میکروب و باکتری روی آن ممکن است منجر به ایجاد عفونتهای شدید گردد.
انواع سر سوزن
سرسوزن های پزشکی از لحاظ قطر, اندازه و رنگ هاب متفاوت بوده و انواع سرسوزن شامل این موارد میگردد: سرسوزن پزشکی و تزریقات, سرسوزن و سرنگ انسولین, سرسوزن تزریق ژل و بوتاکس, سرنگ مزوتراپی صورت و سرسوزن دامپزشکی که در این میان سرسوزن پزشکی خود دارای دستهبندیها و انواع مختلفی است. سرسوزن پزشکی بر اساس شماره سرسوزن و رنگ هاب آن به انواع مختلف تقسیمبندی شده و هر رنگ بیانگر مجموعهای از ویژگیها و کاربردهای خاص است. قیمت سرسوزن معمولاً بر اساس نوع سرسوزن و برند تولیدکننده آن تعیینشده و دارای نرخهای مختلفی است که در این بین قیمت سرسوزن و سرنگ انسولین معمولاً از سایر نمونهها کمی بیشتر است. چراکه سر سوزن انسولین به دلیل ظرافت بالا, علاوه بر تزریق انسولین در بیماران دیابتی کاربرد گستردهای نیز در مراکز زیبایی و کلینیکهای مراقبت از پوست و مو دارد.
بیشتر بخوانید: انواع سوند پزشکی
سرسوزن پزشکی
سرسوزنهای پزشکی برای انجام تزریقات وریدی و همچنین گرفتن نمونه خون از بیماران بستری در بیمارستانها به جهت چکاپ روزانه بیمار استفاده میشود. همانطور که در بالا نیز ذکر شد, سرسوزنهای پزشکی بر اساس قطر سرسوزن از شماره ۱۴ تا ۳۲ و رنگ هاب دستهبندیشده و هر رنگ برای هدفی خاص مورداستفاده قرار میگیرد. به عنوان مثال سرسوزن گیج ۱۶ سفید, سرسوزن گیج ۱۵ نارنجی, سرسوزن گیج ۱۸ صورتی, سرسوزن گیج زرد, سرسوزن گیج ۲۱ سبز, سرسوزن گیج ۲۲ مشکی, سرسوزن گیج ۲۳ آبی, سرسوزن گیج ۲۵ نارنجی, سرسوزن گیج ۲۷ خاکستری و سرسوزن گیج ۲۹ قرمز رنگ می باشد. در شمارهگذاری انواع سرسوزن سرنگ, به نسبت افزایش شماره گیج, قطر سرسوزن نازکتر شده و در نتیجه سرسوزن ظریفتر میگردد. به عنوان مثال, سرسوزن گیج ۲۷ سفید برای نوزادان نارس و کوچکتر استفاده میشود؛ چراکه این سرسوزن های بسیار باریک, بهترین گزینه برای تزریق به رگهای ظریف و کوچک نوزاد میباشد. سرسوزنهای قطورتر با گیج کمتر نیز برای انتقال خون و داروهایی با گرانروی بالا مورد استفاده قرار میگیرند. به بیانی دیگر, برای تزریق عضلانی از گیج ۲۶ تا ۳۰ و برای تزریق زیرپوستی از گیج ۱۹ تا ۲۷ استفاده میشود. لازم به ذکر است که انتخاب گیج سرسوزن درست و مناسب مهمترین مرحله در انجام تزریق است. چراکه سرسوزنهای بزرگتر از گیج و قطر مناسب, درد زیادی را برای بیمار به همراه خواهد داشت. از سوی دیگر هم استفاده از سرسوزنهای بسیار ظریفتر از اندازه موردنیاز, منجر به کند کردن فرآیند تزریق میگردد.
سرسوزن انسولین
سرسوزن انسولین نوعی سوزن نازک و بسیار ظریف است که برای اتصال به سرنگ انسولین قلمی یا خودکاری طراحیشده و برای تزریق انسولین به صورت روزانه در بیماران دیابتی کاربرد دارد. علاوه بر این, سرسوزن انسولین برای مصارف پوستی در کلینیکهای زیبایی نیز تهیه میگردد. چراکه این نوع از سرسوزن معمولاً ارتفاع کم و قطر نازک داشته و بهعنوان سرسوزن تزریق ژل نیز قابل استفاده است. سرسوزن انسولین نیز یکبارمصرف بوده و قابلیت استفاده مجدد ندارد؛ اما همانطور که ذکر شد برخی از بیماران دیابتی برای کاهش هزینههای خرید سرسوزن و سرنگ انسولین برای تزریق مداوم, از یک سرسوزن چندین مرتبه استفاده میکنند. این کار ممکن است عوارضی چون عفونت و ایجاد چربیهای زیرپوستی را برای فرد به دنبال داشته باشد. ولی در نهایت هزینههای مالی بالا برای تهیه سرسوزن و سرنگ انسولین ممکن است برای برخی بالا بوده و باعث شود تا استفاده از یک سرسوزن برای تزریق انسولین را تا جایی که اذیت کننده نباشد ادامه دهند.
سرسوزن تزریق ژل
سرسوزن تزریق ژل (فیلر) و چربی معمولاً از نوع سرسوزن با سایز ۲۳ تا ۳۰ و طول ۱۳ بوده و از فیلر برای رفع چین و چروک و جوانسازی استفاده میگردد. فیلر در این روش بهوسیلهی سرسوزن تزریق ژل به زیر پوست لغزانده شده و بدون هیچگونه درد و خونریزی بهترین نتیجه را در پر کردن چین و چروکهای صورت به همراه دارد. تزریق ژل و فیلر علاوه بر رفع چین و چروک در رفع افتادگی پلک, رفع نواقص بینی و سایر موارد اینچنینی نظیر مشکل عدم قرینگی صورت نیز مؤثر است. باوجود تمام این دلایل و موارد استفاده از فیلر, سرسوزن تزریق ژل یکی از پرکاربردترین سرسوزن پزشکی میباشد.
سرسوزن مزوتراپی
مزوتراپی یکی از عملیات درمانی در مراکز زیبایی است که برای زیبایی, جوانسازی پوست و درمان مشکلاتی نظیر ریزش مو انجام میشود. در این روش مواد دارویی حاوی عصارههای گیاهی, ویتامینها و آنزیمها از طریق سرسوزن مزوتراپی و سرنگهای ظریف به پوست و یا مو تزریق میگردد. هدف از مزوتراپی تزریق مواد حیاتی و مفید به لایه میانی پوست و جوانسازی و رفع چین و چروک میباشد. دلیل تزریق مواد دارویی و ویتامینهای موردنیاز پوست از طریق تزریق به لایه میانی و نه استفاده موضعی از دارو, نفوذناپذیر بودن لایه سطحی پوست و عدم توانایی دارو در دسترسی به لایههای زیرین پوست صورت است. فواید انجام مزوتراپی صورت, در رساندن مواد مفید به رشتههای کلاژن و هیالورونیک اسید موجود در لایه میانی پوست و تقویت آنها جهت جوانسازی و شادابی دوباره پوست میباشد. علاوه بر مزوتراپی صورت, از سرسوزن مزوتراپی در کنترل و رفع ریزش مو نیز استفاده میگردد؛ که در این روش برای اثربخشی بیشتر و سریعتر, بهجای استفادهی موضعی از دارو, آن را بوسیله سرسوزن مزوتراپی به لایهی درم (میانی) تزریق میکنند.
سرسوزن دامپزشکی
سرسوزن دامپزشکی برای تزریق دارو به دام معمولاً از نوع سرسوزنهای قطورتر با گیج کمتر مانند سرسوزن گیج ۱۶ یا سرسوزن گیج ۱۸ است. بهویژه از سرسوزن گیج ۱۸ و یا ۱۸.۵ برای تزریق به دامهایی نظیر گوسفند یا گاو استفاده میشود. چراکه برای تزریق به دام نیاز به سرسوزنهای ضخیمتر به دلیل بافت عضلانی سفت گاو یا گوسفند میباشد. هر سرسوزن دامپزشکی معمولاً چندین بار و برای چند گاو یا گوسفند استفاده میشود. به همین خاطر باید سرسوزن و سرنگ دامپزشکی را همواره با ضدعفونیکننده و یا جوشاندن در آب داغ کاملاً استریل کنید تا از انتقال عفونت و انتشار بیماریهای دامی جلوگیری شود.
خرید سرسوزن
خرید سرسوزن با توجه به کاربرد موردنیاز و برند تولیدکننده سرسوزن انجام میشود. در هنگام خرید سرسوزن باید به مواردی از قبیل قیمت سرسوزن نیز توجه داشت که در این خصوص برند تولیدکننده نقش مهمی در تعیین قیمت سرسوزن دارد. برای مثال قیمت سرسوزن آوا که یک برند ایرانی است از سایر برندها مناسبتر میباشد. سرسوزن آوا یکی از بهترین سرسوزنهای موجود در بازار تجهیزات پزشکی است که با توجه به کیفیت بالا و استاندارد بودن بهترین گزینه برای خرید سرسوزن جهت تزریقات وریدی میباشد. فروش سرسوزن معمولاً به صورت بستههای ۱۰۰ عددی بوده و در برخی نمونهها مانند سرسوزن انسولین بستههای ۱۰ عددی نیز تولید و توزیع میگردد.
عوارض سرسوزن
عوارض سرسوزن مختص مواردی است که پرستار مربوطه دانش و تجربه کافی در تزریق نداشته و ممکن است دچار اشتباه و خطا گردد؛ اما در کل سرسوزن یک کالای پزشکی بسیار پرکاربرد است که به دلیل همین استفادهی گسترده در دنیای پزشکی, باید کاملاً استفاده از آن راحت و بیدردسر و بدون عوارض باشد. لذا در طراحی و تولید این وسیله پزشکی به تمام نکات لازم برای بیخطر بودن سرسوزن دقت شده است. تنها آسیب سرسوزن را میتوان به بیش از یکبار استفاده از سرسوزن انسولین در بیماران دیابتی با هدف کاهش هزینه ها دانست؛ که در این باره پزشکان به دلایلی چون احتمال رشد باکتری در سرسوزن و یا بروز پدیده لیپوهایپرتروفی (ایجاد توده چربی زیرپوستی), توصیه جدی به استفاده نکردن مکرر از یک سرسوزن انسولین دارند. بهعلاوه ممکن است در تزریقات مکرر با یک سرسوزن, نوک سرسوزن شل شده و سوزن درون پوست باقی بماند که این پدیده بسیار خطرناک بوده و التهاب و عفونتهای پوستی را به دنبال دارد.
آشنایی کامل با انواع سرسوزن
هر سوزن دارای سه ویژگی اصلی است که شامل نوک تیز، طول تنه سوزن، و شماره یا قطر آن میشود. سوزنهای با نوک تیز و کوتاه، مناسب برای انجام تزریقات سیاهرگی هستند. از طرف دیگر، سوزنهای با نوک تیز و بلندتر، برای تزریقات زیرجلدی و عضلانی، باعث کاهش ناراحتی و آزار کمتر به بیمار میشوند. بیشتر سوزنها با طول حدود 1.5 اینچ استفاده میشوند. انتخاب نوع سوزن براساس اندازه و وزن بیمار و نوع بافت مورد تزریق صورت میگیرد. در کودکان و افراد با وزن کم، از سوزنهای کوتاهتر استفاده میشود، درحالی که سوزنهای بلندتر با طول 1 تا 1.5 اینچ برای تزریقات عضلانی استفاده میشوند. شماره سوزن و قطر آن نیز بر اساس نوع مایعی که باید تزریق شود، مشخص میشود. برای مثال، سوزن با شماره 16 برای تزریق خون و مشتقات آن مناسب است. استفاده از سوزن درشت در تزریق خون و محصولات خونی به دلیل کاهش صدمه به گلبولهای قرمز انجام میشود. در صورت نیاز به استعلام قیمت و خرید تجهیزات پزشکی با همکاران ما در تامین شو تماس بگیرید.
نحوه انتخاب سر سوزن
انتخاب صحیح سر سوزن و البته کیفیت ساخت آن به کاهش درد بیمار بسیار کمک کننده است. انتخاب نیدل بر اساس دو معیار اصلی یعنی قطر و طول سر سوزن، باید با موارد زیر متناسب باشد:
- وزن، اندازه و حجم عضلات بیمار: در افراد با وزن و حجم عضلات زیاد، ممکن است نیدل با قطر بزرگتر و طول بلندتر مورد نیاز باشد.
- ضخامت پوست بیمار: در صورتی که پوست بیمار ضخیم باشد، ممکن است نیدل با قطر بزرگتر نیاز باشد تا بهتر وارد پوست شود.
- نوع بافت مورد نظر: بسته به نوع بافت (عضلانی، زیرجلدی و غیره)، انتخاب سر سوزن متفاوت خواهد بود. برای تزریقات عضلانی، سوزن با طول بلندتر و قطر بزرگتر ممکن است مناسب باشد.
- غلظت و نوع مایع تزریقی: در صورتی که مایع تزریقی دارای گرانروی بالا باشد، سوزن با گیج (ویسکوزیته) پایینتر انتخاب میشود تا جریان مایع به راحتی صورت پذیرد. نوع مایع تزریقی نیز تأثیرگذار است. برای تزریق یا استخراج خون و فرآوردههای آن، سوزن با قطر زیاد (۱۸ـ۱۶) مناسب است به دلیل کاهش صدمه به گلبولهای قرمز.
به عنوان مثال، در تزریق خون و فرآوردههای آن، انتخاب سوزن درشت به دلیل کاهش صدمه به گلبولهای قرمز توصیه میشود. با در نظر گرفتن این عوامل، انتخاب سر سوزن با دقت و توجه به نیازهای خاص هر بیمار میتواند به بهبود راحتی و کیفیت تزریقات کمک کند.