ضدعفونی کننده دست و سطوح را بیشتر بشناسید
ضدعفونی
ضدعفونیکنندهها به گروهی از مواد شیمیایی که برای از بین بردن میکروارگانیسمهایی چون میکروب, باکتری, قارچ و ویروس به کار میروند, گفته میشود. استریل و ضدعفونی کردن سطوح و اشیاء قبل از دست زدن و لمس آنها در مکانهای عمومی بخصوص در این روزها و به دلیل ویروس کرونا یکی از اصلی ترین موارد رعایت پروتکل های بهداشتی برای جلوگیری از انتشار کرونا و مهار این ویروس مرموز است. علاوه بر این, ضدعفونی کردن از مهمترین پیشزمینههای لازم برای تمامی فعالیتهای پزشکی و بیمارستانی است و به همین دلیل بیشترین مصرفکنندگان ضدعفونیکنندهها نیز بیمارستان, درمانگاه, مراکز درمانی و سایر مکانهایی است که نیاز است قبل از شروع به انجام کار, سطح و یا شیء موردنظر کاملا استریل و ضدعفونی گردد. در این مقاله از تامین شو به معرفی و بررسی انواع ضدعفونی کننده دست و سطوح پرداخته و نحوه صحیح ضدعفونی کردن مکان ها و وسایل مختلف را بررسی میکنیم.
ضدعفونیکنندهها
ضدعفونیکنندهها در حالت کلی بر اساس حاوی الکل و یا غیرالکلی بودن دستهبندی میشوند که استفاده از ضدعفونیکننده حاوی الکل ۶۰ درصد و مقادیر بالاتر به دلیل ویروس کرونا در این روزها رشد زیادی داشته است. نکتهای که در این مورد اهمیت دارد میزان اثرگذاری ضدعفونیکنندههای الکلی است. الکل مادهای بهشدت تبخیر پذیر و بهاصطلاح فرار است. به همین دلیل در صورت قرار گرفتن در محیط باز بهسرعت تبخیر شده و درنتیجه با کاهش درصد الکل موجود در ضدعفونیکننده کارایی و تأثیرگذاری آن نیز کمتر خواهد شد. در کل تمامی انواع ضدعفونیکننده تا دو سال قابلاستفاده بوده و پسازآن شروع به فاسدشدن و تخریب میکنند که این به معنی تأثیر منفی و عدم توانایی لازم در گندزدایی است. دسته دیگری از ضدعفونیکنندهها که غیرالکلی میباشند مانند ضدعفونیکننده دست بدون الکل و ضدعفونیکننده نانو سیلور نیز برای افرادی که به هر دلیلی مانند حساسیتهای پوستی قادر به استفاده از ضدعفونیکننده الکلی نیستند, گزینه بهتری است.
ضدعفونیکننده دست
ضدعفونی کردن دستها قبل از غذا خوردن یا لمس صورت یا وسایل شخصی با اسپری ضدعفونیکننده دست جیبی یکی از عادیترین صحنههایی است که باوجود ویروس کرونا به بخشی از روتین افراد تبدیلشده است. انواع مختلفی از ضدعفونیکننده دست با درصد الکل ۶۰ در بازار موجود است که شامل کننده ژل ضدعفونیکننده دست و اسپری ضدعفونیکننده دست میگردد. درصد تأثیر گذرای ضدعفونیکننده دست چه به صورت اسپری و چه به صورت ژل ضدعفونیکننده دست بالا بوده و بعد از ۳۰ ثانیه ماندن روی دست و خشک شدن توسط هوا قادر به از بین بردن بخش زیادی از باکتری و ویروس از سطح دستها میباشد. گفتنی است که ضدعفونیکنندههای چند لیتری میتوانند همزمان بهعنوان ضدعفونیکننده دست و سطوح مورداستفاده باشند. اما قبل از استفاده از هر نوع از محلول ضدعفونیکننده برچسب پشت محصول را بهدقت مطالعه کنید. محلول ضدعفونیکننده دست در حالت عادی تا سه سال تاریخ انقضا داشته و قادر به اثرگذاری بر میکروارگانیسمها است. دقت داشته باشید که استفاده مداوم از ضدعفونیکننده دست درست قبل از غذا خوردن ممکن است باعث مسمومیت در کودکان و نوجوانان گردد. همچنین به یاد داشته باشید که از ضدعفونیکننده دست جز در موارد ضروری استفاده نکنید. چراکه جذب مقادیر زیاد آن از طریق پوست دست عوارض پوستی مانند خشکی, التهاب, پوستهپوسته شدن و چینوچروک را برای دستها به همراه داشته باشد.
ضدعفونیکننده اتوماتیک
دستگاه ضدعفونیکننده دست یکی از تکنولوژی های جدید برای گندزدایی و درواقع ویروسزدایی از دستها است که به دلیل نیاز این روزهای جهان به ضدعفونی کردن, اختراع و به تولید رسیده است. شاید تاکنون دستگاه کوچکی که نوعی ضدعفونیکننده اتوماتیک کارت است را در هنگام خرید در برخی فروشگاهها دیده باشید. این یک نمونه کوچک از ضدعفونیکننده اتوماتیک و دستگاهی است که برای آسان و بهداشتیتر بودن فرآیند ضدعفونی کردن طراحیشده است.
ضدعفونیکننده سطوح
غیر از مصارف بیمارستانی, از ضدعفونیکننده سطوح برای کرونا و از بین بردن ویروس موجود بر روی سطوح آلوده استفاده میشود. درصد الکل موجود در ضدعفونیکننده سطوح کمی از ضدعفونیکننده دستها کمتر بوده و بهاصطلاح رقیقتر میباشند. ضدعفونیکننده سطوح معمولاً در مقادیر بزرگتر از ضدعفونیکننده دست و با حجمهای بالا مانند یک لیتر تا ۱۰ لیتر تولید میشود. در برخی موارد ضدعفونیکننده سطوح حاوی مواد پاککننده و جرمگیر هم بوده و علاوه بر ضدعفونی و گندزدایی از سطح, جرمگیری و پاکسازی را نیز همزمان انجام میدهد. مانند انواع جرمگیر حاوی مواد ضدعفونیکننده بهمراه مقادیری از الکل نیز میباشد.
ضدعفونیکننده هوا
ضدعفونی کردن هوا در محیطهای باز عملاً ناممکن است. اما برای مکانهای عمومی سرپوشیده و منازل, ضدعفونی کردن هوا یکی از مهمترین بخشهای مراقبتی خصوصاً در فصول سرد سال است. چراکه در پاییز و زمستان احتمال سرماخوردگی و ابتلا به ویروسهایی نظیر آنفولانزا و سرماخوردگی افزایش پیدا میکند. در چنین شرایطی ضدعفونی کردن هوای خانه از انتشار ویروس و مبتلا کردن سایر اعضای خانواده جلوگیری میکند. جالب است بدانید علاوه بر ویروسهای مسری نظیر سرماخوردگی, در سطح اشیاء و هوای داخل مکانهای سرپوشیدهای چون خانه, بیش از ۳۶۰ نوع باکتری زندگی میکنند که نسبت به دما و شرایط موجود, تقریباً هر ۲۰ دقیقه یکبار تکثیر میشوند. این باکتریهای بیماریزا از طریق لمس اشیاء و سطوح آلوده و همینطور تنفس هوای آلوده به انسان انتقالیافته و منجر به ایجاد بیماری میشوند. روشهای زیادی برای ضدعفونی و پاکسازی هوای خانه وجود دارد. باز کردن پنجرهها, نگهداری از گل و گیاه در خانه, استفاده از عصارههای گیاهی و توجه به بهداشت حیوانات خانگی از راههای آسان ولی تأثیرگذار برای پاکسازی هوای خانه است. اگر در خانه فردی به بیماریهای ریوی یا آسم است, باید پاکسازی و ضدعفونی هوا را جدیتر و دقیقتر انجام داده و برای این کار از یک دستگاه تصفیهکننده هوا استفاده کنید. اما اگر قادر به تهیه دستگاه تصفیهکننده هوا نیستید, میتوانید از جایگزینهای ارزان و گیاهی آن نظیر پیاز, دود کردن اسپند و یا جوشاندن آب و سرکه استفاده کنید که به همان اندازه تأثیرگذار خواهند بود.
ضدعفونیکننده سبزیجات
ضدعفونی کردن میوه و سبزیجات در دو سال اخیر و به دلیل ویروس کرونا بسیار رایج گشته است. اما فارغ از ضدعفونی کردن برای مقابله با ویروس, میوه و سبزیجات را باید در شرایط عادی نیز کاملاً تمیز و ضدعفونی کرد. روشهای مختلفی برای ضدعفونی کردن میوه و سبزیجات وجود دارد که از میان آن میتوان به ضدعفونی با وایتکس رقیقشده برای میوه و سبزیجات و گرم کردن در مایکروفر برای میوههای خشک و سایر خشکبار اشاره کرد. برای ضدعفونی کردن میوه و سبزیجات با وایتکس باید به ازای هر لیتر آب سرد دو قطره مایع ظرفشویی و یک قاشق چایخوری وایتکس یا آب ژاول اضافه و مخلوط کرد. سپس میوهها را ۵ دقیقه و سبزیجات را ۳ دقیقه در این محلول قرار دهید. پس از زمان لازم سبزیجات و میوهها را از آب خارج کرده و شستوشو دهید. میوههای خشک را هم حداکثر تا ۳ دقیقه درون پلاستیکی دربسته در ماکروویو گرم کنید.
ضدعفونیکننده لباس
برای افرادی که یکی از اعضای خانواده آنها بیمار بوده و باید وسایل شخصی و لباسهای او مرتباً ضدعفونی گردد, نیاز است تا با روشهای ضدعفونی لباس در منزل آشنایی کافی داشته باشند. در ضدعفونی کردن لباسها با ماشین لباسشویی میتوان از آب اکسیژنه به همراه بوراکس با نسبت ترکیب ۴ به ۱ استفاده کرده و این مخلوط را در محفظه مایع لباسشویی بریزید. پس از ضدعفونی لباسها را به روش همیشگی شستوشو دهید. استفاده از یک فنجان سرکه و یا مایع ضدعفونی در محفظه مایع لباسشویی نیز به اندازه روش قبلی مؤثر است. گفتنی است که پهن کردن لباس در آفتاب و اتو کردن نیز از آسانترین و در دسترس ترین روشهای ضدعفونی لباس میباشد.
ضدعفونی با گلاب
برخی افراد با این باور اشتباه که گلاب خاصیت ضدعفونیکنندگی دارد, از آن برای ضدعفونی کردن دستها و یا وسایل برای از بین بردن ویروس کرونا استفاده میکنند. هیچ شکی در فواید و خواص شگفتانگیز گلاب برای سلامتی و آرامش اعصاب وجود ندارد. اما تاکنون هیچ تحقیق علمی و یا گزارشی مبنی بر تأثیرگذار بودن گلاب بر ویروس کرونا ارائه نشده است. لذا برای ضدعفونی کردن هر شیء و سطحی از ضدعفونیکنندههای استاندارد و توصیهشده استفاده کنید.
جمعبندی
در آخر جالب است بدانید که علاوه بر امکان تهیه کردن انواع محلول ضدعفونیکننده از بیرون, در خانه نیز میتوانید محلول ضدعفونیکننده بسازید. برای این کار به مقداری آب سرد شهری, وایتکس و یک ظرف بزرگ نیاز دارید. در طرز تهیه محلول ضدعفونیکننده خانگی به نسبت درصد خلوص وایتکس, میزان آب افزودنی نیز تغییر میکند. برای وایتکس ۵.۲۵٪ نسبت ۱ واحد به ۹واحد, برای وایتکس ۶.۱۵٪ نسبت ترکیبی ۱ به ۱۰.۵٪ و برای وایتکس با درجه خلوص ۸.۲۵٪ باید به ازای هر واحد از وایتکس ۱۴.۵ لیوان آب استفاده کنید. این ترکیب برای ضدعفونی سطوح کاملاً مؤثر بوده و تا ۲۴ ساعت قابلیت استفاده دارد. فراموش نکنید که روی ظرف محلول ضدعفونی بهدستآمده حتماً یادداشت بگذارید و آن را از دسترس کودکان دور نگهدارید.